Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yıllık enflasyonun gıda ve temel mal gruplarında artarken, diğer ana gruplarda düşüş gösterdiğini duyurdu.
TCMB’nin Ekim ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’na göre, bu ayın enflasyon kompozisyonu dikkat çekici bir unsur olarak öne çıktı. Geçici arz koşulları ve para politikasının etki alanı dışında kalan işlenmemiş gıda fiyatlarında, özellikle taze meyve ve sebze gruplarında güçlü bir artış gözlemlendi. Taze meyve sebze dışı gıda enflasyonu ise aylık %1,29 oranında daha düşük bir artış gösterdi.
Para politikasının etkilerinin daha belirgin olduğu temel mal ve bazı talep duyarlı hizmetlerde ise daha ılımlı bir seyir izlendi. Manşet enflasyon düzeyi bu iyileşmeyi tam olarak yansıtmasa da ana eğilim göstergeleri daha net bir tablo sunuyor.
Temel mal grubunda aylık fiyat artışı, mevsimsel etkilerle giyim ve ayakkabı alt grubunda artarken diğer alt gruplarda yavaşlama görüldü. Mevsim etkisinden arındırıldığında ise temel mal enflasyonunun bir önceki aya göre gerilediği anlaşıldı. Bu dönemde hizmet fiyatlarında da mevsimsellikten arındırılmış olarak daha düşük bir aylık artış kaydedildi; kira, lokanta-otel ve eğitim gibi gruplarda da daha yavaş bir fiyat artışı yaşandı.
Üretici fiyatları ılımlı artışını sürdürürken yıllık üretici enflasyonu azalmaya devam etti. Bu kapsamda, mevsimsellikten arındırılmış ana eğilim göstergelerinde de yavaşlama tespit edildi.
Hizmet, enerji, alkol-tütün-altın gruplarının yıllık tüketici enflasyonuna katkıları azalırken, gıda ve temel malların katkıları arttı. Mevsimsellikten arındırılmış verilerde B ve C endekslerinde aylık artış oranlarının yavaşladığı görüldü.
Hizmet fiyatları Ekim ayında %1,95 artarken, yıllık enflasyon %69,78’e düştü. Yıllık enflasyon, ulaştırma ve kirada daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda geriledi. Ulaştırma, eğitim, kira ve lokanta-otel alt gruplarındaki düşüşler bu gelişmeye katkı sağladı.
Ulaştırma hizmetleri fiyatları hava yolu ve şehirlerarası kara yolu taşımacılığı nedeniyle %2,04 oranında azaldı. Diğer hizmetlerde eğitim kaynaklı etkilerin azalması ile enflasyon zayıfladı; kira artışları da kontrat yenilemelerdeki düşüşle yavaşladı. Lokanta-otel grubunda da konaklama fiyatlarının düşmesiyle aylık enflasyon %1,44 oranında geriledi.
Temel mal grubunda yıllık enflasyon %28,45’e yükseldi; özellikle giyim ve ayakkabı grubunda fiyatlar bir önceki aya göre arttı. Dayanıklı mal grubundaki fiyat artışı %0,70’le sınırlı kalırken mobilya, tüketici elektroniği ve beyaz eşya gibi kalemlerde artış gözlemlendi. Giyim ve ayakkabı fiyatları yeni sezona geçişle %14,60 oranında arttı.
Enerji fiyatları ise uluslararası fiyatların etkisiyle %1,35 arttı; bu dönemde katı yakıt, akaryakıt ve tüp gaz fiyatlarında sırasıyla %6, %1,84 ve %1,77 oranında artış yaşandı.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon %45,28’e yükselirken işlenmemiş gıda fiyatları %6,75 oranında arttı; özellikle taze meyve ve sebzede %19,20’lik artış dikkat çekti. İşlenmiş gıda fiyatları ise %2,22 artış gösterdi; ekmek ve tahıllar grubu %3,05 oranında arttı.
Yurt içi üretici fiyatları %1,29 artarken, yıllık enflasyon %32,24’e geriledi. Dayanıklı tüketim malları grubundaki artış %2,82 olarak öne çıkarken, sermaye malı ve enerji grupları sınırlı artış gösterdi.